taki to
  • Jak to w rodzinie…
    9.07.2003
    9.07.2003
    Panie Profesorze,
    jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
    Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
    Załączam wyrazy szacunku,
    Marta Piaskowska z Łodzi
  • Które z was to zrobiło?
    5.06.2012
    5.06.2012
    Jaka jest różnica między ktoś z was i któreś z was? Jeżeli pytam mężczyzn i kobiet, to powiem: „Ktoś z was to zrobił?” czy „Któreś z was to zrobiło?”, a może „Które z was to zrobiło?”?
  • ł to u niezgłoskotwórcze, a nie samogłoska [u]

    12.03.2023
    12.03.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego w niektórych słowach dźwięk „ł” nie jest zapisywany przez ł tylko przez u, np. farmaceuta, euro, Europa, auto itd. Czy to dlatego, że to zapożyczenia? Przecież w polszczyźnie mamy zjawisko spolszczania zagranicznych słów, więc tym bardziej nie rozumiem. Tym bardziej, że po to każdy kraj wymyśla własny sposób zapisu dźwięków by zapisywać po swojemu. W angielskim na przykład dźwięk „ł” zapisywany jest jako w, a dźwięk „w” jako v.

    Pozdrawiam

  • popodglądać – to nic złego!
    25.10.2002
    25.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Jeśli mogę popodbijać, popodcinać, popoddawać, popodginać, popodkreślać, popodnosić itd., to dlaczego nie mogę popodglądać? Nie znalazłem tego słowa w najnowszym słowniku ortograficznym i poprawnej polszczyzny oraz w słowniku języka polskiego.
    Drugie kontrowersyjne słowo, to BONAQA. Pomimo iż jest to nazwa produktu, uważam że wyraz BONAQA powinien być pisany BONAQUA, czyli woda Bony (BONA + AQUA). Czy mam rację?
    Pozdrawiam –
    Janusz Gramse
  • Przecinek w obrębie wyrażenia taki…jak…
    15.07.2019
    15.07.2019
    Szanowni Państwo,
    proszę o wskazanie prawidłowej interpunkcji w zdaniach typu:

    W tekście omówione będą takie kwestie(,) jak: osobowość, temperament, charakter, natura i psychika.

    Spotykam się z różnymi zapisami, dlatego proszę o uściślenie: czy przecinek przed jak jest konieczny, czy też może nie powinno go tam być?

    Z wyrazami szacunku
    Joanna
  • Szkoda mi wydawać na to pieniądze
    24.01.2016
    24.01.2016
    Czy powinnam powiedzieć:
    Szkoda mi wydawać na to pieniądze
    czy
    Szkoda mi wydawać na to pieniędzy?
  • toby czy to by?

    3.02.2005
    3.02.2005

    Oto fragmenty z Biblii Tysiąclecia, co do których mam pewne wątpliwości:

    – „Gdyby jednak przybył kto inny we własnym imieniu, to byście go przyjęli” (J 5, 43b). Czy to byście powinno być razem, czy osobno i dlaczego?

    – „Upominam was, bracia, w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, abyście byli zgodni i by nie było wśród was rozłamów; byście byli jednego ducha i jednej myśli” (1 Kor 1, 10). Czy błędem jest użycie różnych spójników (abyście, by i byście)?

  • Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu

    16.06.2021
    16.06.2021

    Profesor UŁ Jerzy Starnawski przytoczył swego czasu następującą anegdotę o prof. Kazimierzu Nitschu: „Nitsch wywiesił kiedyś ogłoszenie zaczęte słowami: «Ci, co chodzą na moje seminarium...». Znalazł się student, który poprawił «co» na «którzy». Nadszedł Nitsch i dopisał z boku: «Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...». Student polemizujący z profesorem nie pozostał dłużny, dopisał: «Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu»”. Kto tak naprawdę miał rację w tym sporze?

  • Czy nick to nazw własna?
    18.10.2008
    18.10.2008
    Witam,
    być może moje pytanie jest oczywiste, ale dla mnie nie do końca jasne. Czy nick nadawany na formum [!], bez względu na to jaką treś [!] zawiera (a więc np. nie wykorzystuje imienia, ale jest czasem abstrakcyjnym słowem lub pseudonimem albo też jest odrzeczownikowy), jest jednoczesnie nazwą własną? No i druga kwestia: czy jeśli mamy np. nick o treści maciosss, to rozumiem, że podstawa słowotwórcza imienia jest poprawna, a więc nick taki staje sie wówczas słowotworczym derywatem imienia?
  • Dlaczego państwo to państwo?

    27.03.2021
    27.03.2021

    Jako historyka i polonisty zastanawia mnie pochodzenie słowa państwo, zwłaszcza w kontekście dwuznaczności tego słowa. Mówimy przecież państwo Kowalscy, ale i państwem jest Polska. Dlaczego tak jest?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego